„Мудриот човек заштедува време, зборови и пари. ”

 

Сметководството како деловна функција и активност без дигитална трансформација е незамисливо во 21 век. Софтверските алатки што се користат со сметководство првенствено за внесување и архивирање на податоци, како и дигитализација на финансиските записи преку т.н. системите за управување со документи се почетна точка за дигитална трансформација на оваа деловна функција и активност.

 

Дигитална трансформација  е трансформација на организација заснована на дигитална технологија. Вклучува промена на суштинатаи основата на секоја организација – нејзиниот деловен модел, користејќи различни дигитални технологии. Дигиталната трансформација е свесно управувана трансформација на деловниот субјект, со високо ниво на употреба на дигитални технологии. Комплетна деловна трансформација вклучува промена на моделот за тоа како работиме , како работиме со клиенти, како работиме со добавувачи и како создаваме вредност во компанијата.

 

Две основни стратегии во дигиталната трансформација се ОПТИМИЗАЦИЈА – дигитализирање на постојниот бизнис (еволутивна иновација) и ИНОВАЦИЈА – иновации на ниво на деловен модел, создавање нови производи и услуги засновани на дигитална технологија и слично (нарушувачка иновација). Најчесто користени дигитални технологии во контекст на дигиталната трансформација се: cloud, мобилни технологии, напредна аналитика (и big data ), социјални мрежи, Интернет на нештаta, роботи и беспилотни летала, вештачка интелигенција (AI), напреднa и виртуелна реалност, blockchain и 3D печатење.

 

Дигиталната трансформација прави големи промени во сметководството. Тоа не е само промена на софтверот што се користи во работата или автоматизација на рачни активности (на пр. Наплата, книжење и сл.), Туку далеку поголеми промени што подразбираат, пред сè, т.н. режим преку оnline-real-time и соодветно на тоа ги спроведуваат сите деловни активности кои директно водат кон зголемување на ефикасноста на бизнисот: сметководствени функции и деловни активности како целина.

 

Сметководството како деловна функција или посебна индустрија, во изминатиот период во Македонија не бележи значителен напредок кон дигиталната трансформација. Сепак, голем број на сметководствени професионалци „се потпираат“ на традиционалните алатки: документи на хартија со соодветен потпис и печат.

 

Најголем напредок во дигиталната трансформација на сметководството се должи на дигиталните алатки што ги користат банките за да им служат на своите клиенти (е-банкарство). Дигиталната трансформација на сметководството најчесто доаѓа како надворешна последица, а не како потреба од „внатре“.

 

Постојат неколку причини зошто дигиталната трансформација не е значително „присутна“ во сметководството на Македонија:

 

Податоците не се третираат како нематеријална сопственост на компанијата : Сметководителите користат податоци во својата работа, но не ги сметаат за „богатство“ на бизнисот. Поради несоодветен третман, затоа што сметководствените податоци се користат првенствено со цел внесување, пресметување и архивирање на податоците, овие нематеријални средства не се користат за да се генерираат нови (дополнителни) вредности за компанијата.

 

Соодветно управување со податоците не е направено : Соодветно управување со податоци значи користење на нив за да се донесат подобри деловни одлуки во реално време. Имањето на соодветни информации во вистинско време станува основна одредница на успешните аквизиции. Одложените или нецелосните информации од гледна точка на деловна одлука се бескорисни и немаат вредност за деловно одлучување.

 

Податоците не се користат за аналитички и плански активности на претпријатието : Сметководството за повеќето МСП сè уште нема карактер на систематски пристап кон оваа активност. Фокусот на сметководството како деловна функција и активност е водење сметководствена евиденција и најчесто барано законско известување. Развојот на функцијата за планирање на аналитиката во рамките на едно претпријатие или давањето услуги за аналитичко планирање во рамките на сметководствената служба, сè уште не е деловен стандард за оваа индустрија.

 

Постојат и други причини за недостаток на значителен напредок кон дигиталната трансформација на сметководството во Македонија, и сите овие причини, во основа, немаат визија за стратешко управување за потребата од промена на сегашната состојба.

 

Продавачите на ИТ решенија за дигитална сметководствена трансформација не вршат доволно агилен надворешен „притисок“ или не ги промовираат придобивките на дигиталните алатки за да го трансформираат деловното работење на сметководствената функција и активност. Надворешниот „притисок“ на ИТ активност врз носителите на одлуки (директор на финансии, сопственици на сметководствени агенции) не треба да биде пресуден фактор, онолку колку што треба да биде едукативна и промотивна ориентација кон потребните промени и придобивки од дигиталната трансформација за сметководствената функција и активност.

 

Блогов за  дигитална трансформација сметководството, сакам да го заклучам со следнава визија што може да изгледа како сцена на научна фантастика. Замислете да бидете стратешки менаџер што се подготвува за деловна средба со банка за да добие заем за нова инвестиција. Наместо да носите со вас на состанокот  во банка, картички за обрт со клиенти, добавувачи, водење трансакциска сметка и друга финансиска документација за да ја презентирате вашата финансиска сила и профитабилноста на вашата инвестиција, сите информации се електронски доставени со еден клик на вашиот мобилен уред. до банката. Врз основа на доставените финансиски информации, банката ве извести дека заемот е одобрен. Дигитално потпишете го договорот за кредит со вашиот мобилен телефон и започнете да вложувате. Се за помалку од 24 часа.

 

Само еден пример на дигитална трансформација на сметководството, можно е да се забележат голем број придобивки од реализацијата на овие активности за деловните активности и воопшто за сметководствената индустрија. Постојат бројни примери од пракса за да се постигне значителна заштеда на (не) материјални ресурси на едно претпријатие, благодарение на дигиталната трансформација на сметководството. На носителите на стратешки одлуки останува да ги започнат потребните промени, кои нема да бидат условени од надворешни „притисоци“, туку ќе произлезат како резултат на внатрешната еволуција на сметководствената функција и активност .